ง็อก  เป็นพืชจำพวกไม้พุ่มชนิดหนึ่ง มีถิ่นกำเนิดในป่าประเทศเวียดนามตอนเหนือ มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Pseuderanthemum palatiferum ชื่อภาษาญวนเรียกว่า ฮว่านง๊อก “(HOAN-NGOC)” นอกจากนี้ยังมีชื่ออื่นๆ อีก คือ ว่านลิง, ว่านยาลิง หรือว่านวานร และยังมีชื่อเรียกในภาษาไทยว่า พญาวานร หรือต้นลิงง้อ ทั้งนี้มีความเชื่อของคนพื้นบ้านว่า เมื่อลิงตัวเมียคลอดลูก ลิงตัวผู้จะเด็ดใบฮว่านง็อกมาให้ลิงตัวเมียกิน ช่วยให้คลอดลูกง่าย

ง็อก เป็นพืชใบเดี่ยวสีเขียวเรียวแหลมเรียงตรงข้าม ลำต้นเป็นรูปสี่เหลี่ยม เปลือกต้นผิวเรียบสีเขียว ดอกเป็นช่อสีชมพู น้ำเงินม่วงหรือเกือบดำ สูงเต็มที่ได้ 1-3 เมตร สามารถขึ้นได้ดีทั้งในที่ร่มและที่แจ้ง ฮว่านง็อกได้ถูกนำเข้าประเทศไทยเป็นเวลานานพอสมควร

ง็อกเป็นพืชที่รู้จักกันดีว่าเป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณอันน่ามหัศจรรย์ในการรักษาโรคสำคัญๆ ซึ่งมีคนไทยรับประทานกันเป็นจำนวนมาก ง็อกเป็นพืชที่รับประทานใบสดๆ หรือต้มน้ำดื่ม รักษาอาการช้ำใน โดยใบประกอบด้วยสารอาหารหลายชนิด เช่น โปรตีน, กรดอะมิโน และเกรือแร่ เช่น แมกนีเซียม, แคลเซียม, เหล็กและทองแดง มีองค์ประกอบทางเคมี เป็นสารฟลาโวนอยด์ และอื่น ๆ อีกหลายตัว มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ต้านแบคทีเรีย และต้านเชื้อรา

สรรพคุณของง็อกมีมากมาย เช่น สำหรับผู้ที่ป่วยเป็นแผลในกระเพาะอาหารให้ รับประทานครั้งละไม่เกิน 7 ใบ วันละ 2 ครั้ง รับประทานติดต่อกันไปจนครบ 50 ใบ, โรคเลือดออกในลำไส้ รับประทานใบสด 7-13 ใบ หรือคั้นเอาน้ำ วันละ 2 เวลา, ท้องไส้ไม่ปกติ รับประทาน 7-14 ใบ 2 ครั้ง, ปวดเมื่อยตามร่างกาย รับประทาน 7-14 ใบ 2 ครั้ง, ปัสสาวะแสบ ปัสสาวะเป็นเลือดรับประทาน 14-21 ใบ โดยคั้นเอาน้ำข้น ๆ รับประทาน, สตรีหลังคลอด รับประทายวันละ 1 ใบ รับประทานทุกวันจะทำให้ฟื้นสุขภาพได้เร็ว เป็นต้น

นอกจากนี้สมุนไพรชนิดนี้ยังสามารถนำมาใช้กับสัตว์ได้ด้วย เช่น ไก่เหงา เป็นอหิวาต์ หรือนิวคาสเซิล ให้ไก่กิน 2-3 ใบ ไก่ชนหลังจากการชนแล้วให้กิน 2-3 ใบ

อย่างไรก็ตาม จากการศึกษาพบว่ายังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับสมุนไพรชนิดนี้ มีข้อมูลเฉพาะส่วนการใช้ตามภูมิปัญญาดั้งเดิมของเวียดนาม และถ้าถามว่ามีตัวอย่างประสบการณ์ผู้ใช้อยู่ที่ไหน ผลเป็นอย่างไรก็ยังรวบรวมไม่ค่อยได้ และหากใครมีประสบการณ์เหล่านี้ก็น่าจะนำมาแจกจ่ายขยายผลมาให้ผู้รักสมุนไพรได้รู้กัน

สุขสาระ มีนาคม 2553