โรคหอบหืด

แพทย์หญิงจินตนา โยธาสมุทร

ยาซีนเป็นชายอายุ 40 ปี มีอาชีพเป็นช่างซ่อมรถยนต์ เขามีอาการหอบเหนื่อยต้องใช้ยาพ่นขยายหลอดลมเป็นประจำ ในขณะเกิดอาการหอบหืดที่เรียกว่า “จับหืด” เขารู้สึกแน่นหน้าอก หายใจถี่ หายใจขัด บางครั้งมีอาการคันบริเวณหลอดลมก่อนหอบ เมื่อหลอดลมตีบตันมากขึ้น จะมีเสียงหายใจดังวี้ดๆ หรือเสียงหืด ทำให้ไอติดต่อกันเป็นระยะๆ และนอนราบไม่ได้ วันหนึ่งยาซีนมีอาการหอบเหนื่อยมาก หายใจขัด ญาติสังเกตว่าเขามีใบหน้าสีเขียวคล้ำ จึงรีบนำตัวเขาส่งโรงพยาบาล หลังการตรวจร่างกายแล้ว แพทย์กล่าวกับญาติของยาซีนว่า  

“ญาติของคุณเป็นโรคหอบหืด เรียกสั้นๆ ว่าโรคหืด เป็นโรคระบบทางเดินหายใจ เป็นโรคเรื้อรัง หายขาดได้ยาก ขณะนี้เขากำลังอยู่ในภาวะขาดออกซิเจน ใบหน้าของเขาจึงมีสีเขียวคล้ำ ซึ่งถ้าปล่อยทิ้งไว้นานกว่านี้จะมีอันตรายมาก หมอจะให้ออกซิเจน ยาพ่นขยายหลอดลม และยาฉีดเข้าหลอดเลือดเพื่อขยายหลอดลมจะช่วยให้เขาไอ ขับเอาเสมหะออกมา หลอดลมจะคลายตัวลง แล้วอาการจะค่อยๆ ดีขึ้น รู้สึกสบายขึ้น ไม่หอบเหนื่อย”

แพทย์รับตัวยาซีนไว้ดูอาการในโรงพยาบาล 5 วัน เมื่ออาการดีขึ้นแล้ว แพทย์อนุญาตให้เขากลับบ้านได้ แพทย์ได้ให้ยาขยายหลอดลมชนิดพ่นและชนิดรับประทานไปด้วย พร้อมกับนัดให้มาพบครั้งต่อไป อีกประมาณ 1 เดือน ข้างหน้า

“หมอจะให้คุณมาตรวจสมรรถภาพปอด ทดสอบทางผิวหนัง เพื่อจะได้รู้ว่าคุณแพ้สารอะไรบ้าง และหมอจะขอสอบถามประวัติการเจ็บไข้ได้ป่วยในอดีต สิ่งแวดล้อม อาชีพ เพื่อที่จะได้ค้นหาแนวทางในการหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ สิ่งที่ควรทำ สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง แต่ถ้าไม่สามารถหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ได้ เนื่องจากสารก่อภูมิแพ้อยู่ในบรรยากาศรอบตัวเรา หมอจะแนะนำให้คุณฉีดวัคซีน เพื่อสร้างเสริมภูมิต้านทางในร่างกาย”

หนึ่งเดือนต่อมา ยาซีนได้มาพบแพทย์ตามนัด เขาได้รับการซักประวัติอย่างละเอียด การตรวจสอบสมรรถภาพปอด และได้รับการทดสอบทางผิวหนัง จึงพบว่าเขาแพ้ละอองเกสรดอกไม้, ควันไฟ, ฝุ่นละออง และบุหรี่ แพทย์กล่าวว่า

 “เมื่อคุณทราบแล้วว่าแพ้อะไร หมอจะฉีดวัคซีนเพื่อเสริมภูมิต้านทานให้กับร่างกาย แต่คุณจะต้องปฏิบัติตัว เรื่องของการไม่รับประทาน ไม่สูดดมหรือสัมผัสสิ่งที่สงสัยว่าจะทำให้แพ้ พยายามพักผ่อนนอนหลับให้เพียงพอ ไม่ตรากตรำหรือออกกำลังกายเกินควร อย่ามีอารมณ์หงุดหงิด ฉุนเฉียว กังวล ห้ามรับประทานยาประเภทฮอร์โมน เช่น สเตียรอยด์ หรือเพร็ดนิโซโลน ไม่ควรใช้ยาสูดพ่นขยายหลอดลมเกินจำนวนครั้งที่แพทย์ได้กำหนดให้ใช้ แต่ถ้าสูดพ่นขยายหลอดลมหลายครั้งแล้วยังไม่ได้ผล ให้รีบไปพบแพทย์ทันที ที่สำคัญไม่ควรหลงเชื่อคำแอบอ้างว่ามียารักษาโรคหอบหืดให้หายขาดได้ ยาเหล่านี้อาจทำให้อาการหอบหืดหายเพียงชั่วคราว แต่จะเกิดโทษตามมาภายหลังได้ อย่าปล่อยปละละเลยให้ป่วยเป็นไข้หวัดหรือหลอดลมอักเสบนานๆ โดยไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง รับประทานผักผลไม้ให้มากขึ้น อย่าปล่อยให้ท้องผูกและไม่ควรอยู่นานในที่แออัด อับชื้น มีกลิ่นควัน”

แพทย์ให้ยาพ่นและยารับประทานเพื่อขยายหลอดลมมาอีก และนัดให้มาพบเพื่อดูอาการเปลี่ยนแปลงในอีก 1 เดือนข้างหน้า

สุขสาระ สิงหาคม 2551